Zal woensdag de coalitie breken met zijn haar eigen regeringsakkoord en doof zijn voor de kritiek van de oppositie, of gaat de coalitie blind mee met het slechte onderhandelingsresultaat van Rutte in Brussel? Woensdag is er een debat in de kamer, nu al vast de vooruitblik.
Steunfonds
Hoewel het alweer enkele weken achter ons ligt, mensen vergeten snel nietwaar, bereikten de EU-regeringsleiders een akkoord over het ‘steunfonds”. Onder het mom van hulp voor corona-schade’ werd men het eens over een fonds van € 750 miljard. Van dat enorme bedrag is € 390 miljard bestemd voor giften, dat is gratis geld voor bepaalde landen. En een bedrag van € 360 miljard voor ‘leningen’. Nou wordt onder een lening normaal verstaan dat er harde voorwaarden aan worden gekoppeld om terugbetaling te garanderen, maar dat is hier niet het geval. Maar alle EU-lidstaten staan wel garant voor de hoofdsom, dus de landen die normaliter de tering naar de nering zetten, landen als Nederland, zijn uiteindelijk aansprakelijk als het mis gaat.
Eurobonds
Hoewel dat formeel niet zo genoemd wordt valt deze constructie eigenlijk gelijk te trekken met euro-bonds: het gezamenlijk als EU-lidstaten aangaan van leningen op de kapitaalmarkt waardoor de economisch sterkere landen, de landen die telkens hun economie hervormd hebben om voldoende concurrerend te blijven, meer rente betalen en de economisch zwakkere landen, de landen die voor het €-lidmaatschap hun economie niet of te weinig hervormd hebben, minder rente betalen. Bovendien staan bij dergelijke leningen de bereidwillige en dus sterkere landen garant voor de weigerachtige.
Het gemeenschappelijk financieren van schulden van EU-lidstaten is ongewenst. De EU dient geen schuldengemeenschap te worden. Leidend voor het kabinet is daarom dat er geen verdere stappen in de richting van een transferunie worden gezet, ook niet door het invoeren van (vormen van) Eurobonds. (Vertrouwen in de toekomst’ , regeerakkoord VVD, CDA, D66, CU, 2017, pagina 50)
Het ‘Corona-hulp-fonds
Al dit geld zou bedoeld zijn om landen die het zwaarst zijn getroffen door schade als gevolg van het corona-virus-beleid er weer bovenop te helpen. Maar wat blijkt, de bestemming is o.a. werktijdverkorting (voor o.a. Italië en Frankrijk, landen die al jaren niet hervormen waardoor hun econome drastisch achterblijft en de tekorten oplopen), veel geld voor Duitsland, het land dat de minste corona-slachtoffers kent, en geld voor “vergroening” van de economie. Even los van wat de EU onder vergroening” verstaat, met het corona-virus en de schade door het gevoerde corona-beleid daarop heeft dit alles niets te maken.
Oordeel over Rutte
In de maand juli ging premier Rutte naar Brussel nadat eerder de Nederlandse regering in haar regeringsverklaring was overeengekomen dat er geen schenkingen, dus gratis geld, beschikbaar zou mogen worden gesteld. Het Nederlandse Parlement mocht er dus vanuit gaan dat onze premier, Mark Rutte, zich daaraan zou houden. Vervolgens begonnen de onderhandelingen. Maar waarom liet Rutte zich eigenlijk verleiden tot het aangaan van onderhandelingen als de Nederlandse regering, gesteund door het parlement toch geen schenkingen wilde verstrekken? Ervaren onderhandelaars zeggen dan vooraf: “Dit zijn mijn grenzen. Aan alles wat dat te boven gaat doen wij NIET mee”.
Dat heet in onderhandelingen een optie om niet mee te doen, een “opt-out”. Hoe moeilijk kan het zijn, zou je denken. Iedereen weet dan meteen wat je wel of niet wilt. En per slot van rekening hoeft dat ook niet moeilijk te zijn, want de landen die al jarenlang, eigenlijk al sinds de oprichting van de gezamenlijke munt, de €, zich niet of nauwelijks aan de basisafspraken gehouden hebben, kwamen daar en komen daar telkens ook mee weg.
Zelf hervormen
Nu zijn er altijd weer die mensen die zeggen dat Nederland de EU nodig heeft voor handel op de ‘interne (EU-gebied) markt en de welvaart, die ontstaat als gevolg van die handel en nijverheid. Maar hebben landen als Italië en Frankrijk, landen die weigerachtig zijn om hun economie te hervormen die interne markt dan niet nodig? Of mag weigeren wel als het gaat over de basisvoorwaarden voor het in standhouden van de een-munt-unie en mag dat niet als het gaat over geld overmaken naar landen die zich niet aan de basisvoorwaarden hebben gehouden waardoor hun tekorten zijn opgelopen? En had Nederland voor de euro, dus voor 20 jaar geleden, dan geen handel met landen als Italië, Duitsland of Frankrijk? En hadden we toen geen welvaart? Premier Rutte had meteen helder moeten maken dat Nederland niet meedoet aan zo’n ‘fonds’ en had zich moeten beroepen op een “opt-out”.
Eigen verantwoordelijkheid
Trouwens, de afspraak bij het aangaan van de een-munt-unie was ook juist, dat alle aangesloten lidstaten zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen financiële huishouding. Dus als er te grote tekorten zouden ontstaan voor een aangesloten lidstaat, zou dat lidstaat zelf in de eigen economie moeten ingrijpen om orde op zaken te stellen. Nu is het zo dat landen die weigerachtig zijn om in te grijpen en hun economie te hervormen, beloond worden met geld van landen die zich wel braaf aan de afspraken hebben gehouden. Daarenboven is het zelfs in het belang van die weigerachtige” landen om de eigen tekorten op te lossen, want door het niet hervormen van hun economie worden ze economisch steeds zwakker en wordt het concurrentieverschil met de ‘brave’ landen die wel tijdig hun economie hervormen steeds groter. Daardoor groeit binnen de unie de irritatie en groeien de landen steeds verder uit elkaar in plaats van naar elkaar toe.
Het woord is aan het parlement
Woensdag negen september is dus het Nederlandse parlement aan de beurt om te oordelen over het resultaat van de onderhandelingen door premier Rutte. Vaak is het gebruikelijk dat de regeringspartijen het kabinet steunen. Maar in dit geval zou het parlement niets waard zijn als ze premie Rutte en zijn regering niet aan het eigen regeerakkoord houdt en besluiten dat de premier alsnog moet opteren voor een “opt-out”. Oftewel, Nederland doet niet mee met het onnodig gratis geld weggegeven dat eigenlijk ook niemand helpt. Als sterkste economische land met de laagste schuld is ons land qua onderhandelingspositie ook best in staat om voor een ‘opt-out- te kiezen. Dat nog los van het feit dat Nederland ook economisch behoorlijk getroffen is door schade vanwege het corona-beleid en het dus goed kan gebruiken om er zelf weer economisch goed bovenop te komen.
Het Nederlandse parlement is aan zet, burgers en bedrijven geef acht.
Foto: copyright Europese Unie.
Lees verder: Analyse: Italië wentelt nationale problemen af op de EU onder het mom van internationale solidariteit